Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu son yıllarda anne babaların çok daha fazla bilgi sahibi olmaya başladığı , uzman sayısının artması sebebiyle de teşhis konulma oranlarının arttığı bir hastalıktır.
Bilginin ve görülme sıklığının artması tabi ki insanların bu konuda farkındalık kazanmasına yol açtı, çocukların zamanında değerlendirilmesi için anne – baba ve öğretmenlerin yerinde yönlendirmeleri oldukça önemli ve sevindirici hale geldi. Erken fark edilen çocuklar gerekli tedaviyi alabildi ve hayatlarını önemli ölçüde etkileyebilecek bu rahatsızlık sebebiyle ilerde yaşayacakları bir çok sorunla artık karşılaşmıyorlar. Bu rahatsızlıkla yaşamak hem çocuk için hem aile için zor olsa da , verilen destek ile birlikte süreç daha kolay hale geldi. Ancak olumsuz yanlarından da bahseder olursak , her hareket ihtiyacı yüksek çocuğu hiperaktif, her derslerine odaklanamayan çocuğu da dikkat eksikliği var diye etiketler olduk. Ailelerin kaygıları da bu oranda artıyor. Bu sebeple aslında dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğunun belirtilerini iyi tanımlamak önemli hale geliyor .
İşte DSM 5 Tanı kitabına göre kendini gösterme belirtileri şunlar :
Dikkat eksikliği
- Detaylara dikkat etmez, sürekli hata yapar,
- Dikkatini korumada sıkıntı yaşar,
- Dinlemez görünür,
- Verilen komutları izlemede güçlük çeker,
- Organizasyon sorunu yaşar,
- Yoğun düşünme gerektiren işlerden kaçınır ya da bu işleri yapmaktan hoşlanmaz,
- Eşyalarını kaybeder,
- Dikkati kolayca dağılır,
- Günlük işlerini unutur.
Hiperaktif-dürtüsel
- Durduğu yerde duramaz; elleri, ayakları kıpır kıpırdır,
- Uzun süre oturmada sıkıntı yaşar,
- Çocukken koşar ya da tırmanır, yetişkinken yerinde duramaz,
- Sessizce bir şeyle meşgul olmada sıkıntı yaşar,
- Motor takılmış gibi veya düz duvara tırmanırcasına hareketlidir
- Çok konuşur,
- Karşıdaki kişi sorusunu bitirmeden cevabı yapıştırır,
- Bekleme gerektiren ya da sırayla yapılan işlerde sıkıntı yaşar,
- Başkalarının sözünü keser
Birleşik : dikkat eksikliği & hipearktif-dürtüsel
- Yukarıda her iki gruptaki bulgulara bir arada rastlanabilir.
Bu belirtilerin ısrarla devam etmesi ( en az 6 ay ) ve/veya giderek artması şüphelenmek için önemli bir nokta. Aileler genellikle dönemsel hareket artmasını ya da sınır problemleri nedeniyle bu belirtileri yaşayan çocuklar ile gerçekten dikkat eksikliği ve /veya hiperaktivite bozukluğu olan çocukları karıştırabiliyorlar. Eğer dikkat eksikliği ve /veya hiperaktivite bozukluğu var ise ; bu belirtilerle birlikte çocuğun öğrenme güçlükleri yaşaması ve okul-aile hayatında uyumsuzluklar yaşaması olasılığı oldukça yüksektir.
Kaynakça : tıklayınız
Ne yapmalı ?
Eğer bu belirtileri yaşadığından şüphelendiğiniz bir çocuğunuz/öğrenciniz var ise vakit kaybetmeden bir uzmana başvurup durumu değerlendirmelisiniz.
Dikkat eksikliği ve /veya hiperaktivite bozukluğu yaşayan çocuklar günlük rutin işleri yapmakta oldukça zorlanırlar. Çoğunda duyusal bozukluklar da mevcuttur. Bu sebeple son zamanlarda önemli hale gelen duyu bütünleme seansları bu çocuklar için oldukça önemli bir yer teşkil etmektedir. Ancak bütün bu müdahale yöntemlerin mutlaka bir uzman grubu tarafından takip edilmesi ve aileye yeterince destek verilmesi – aile terapisi ile desteklenmesi oldukça önemlidir.
Bütün bunların dışında akademik başarısızlık ve derslerine odaklanamayan bir çocuğunuz olduğunu düşünüyorsanız eğitim koçluğu için başvurup, yaşadığınız sorunun esas sebeplerini belirleyebilir ve başarıyı artırma çalışmaları yapabilirsiniz. Bu yazımdan ayrıntılı bilgiyi elde edebilirsiniz.