Günümüz de gittikçe daha fazla görülen bir durumdur ; ertelemek. Erteleme Hastalığı diye başlık açmış olsam da bunun bir hastalık olmadığını düşünüyorum. Aslında erteleme hastalığı dediğimiz şey , çeşitli sebepler nedeniyle görünen bir semptomdur. Kendisi başlı başına bir hastalık değildir anlayacağınız.
ERTELEME HASTALIGI BENDE VAR MI ?
Sıklıkla yapacağınız işleri planladıktan sonra, başka işlere daldığınız oluyorsa
Birileri sıklıkla size ertelediğiniz şeylerle ilgili uyarıyor , eleştiriyor ve sitem ediyorsa
İşleriniz son dakikaya kalıyor ve bu sebeple gerekli özeni gösteremiyorsanız
Hep bir gün yapacağınız projeler var ve bahaneler buluyorsanız
Zamanınızı yönetmek sizin için zor ise , muhtemelen erteleme davranışını sık gösteriyor olabilirsiniz.
ERTELEME DAVRANIŞI NEDEN OLUR ?
Kişiye göre değişmekle birlikte sıklıkla altta yatan sebeplerden bir tanesi mükemmeliyetçiliktir. Mükemmeliyetçi, kendisinden beklentisi yüksek ve ya hep ya hiç düşüncesini sıklıkla benimseyen kişiler, erteleme davranışını diğer kişilere göre daha sık gösteriyorlar.
Mükemmeliyetçilik ile erteleme davranışı arasında nasıl bir bağlantı var ?
Yapacağınız iş ile ilgili kendinizden beklentiniz, işi yaparken ve başlamadan önce kaygı seviyenizi oldukça belirleyen bir faktördür. Eğer beklentiniz yüksek ve hata yapmaya tahammülünüz az ise, hata yaptığınızda kendinizi acımazsızca eleştiren biri iseniz , erteleme davranışını gösterme olasılığınız yüksektir.
Örneğin arkadaşlarınızı yemeğe davet etmek istediniz. Güzel bir sofra kurma niyetindesiniz. Aynı zamanda yaptığınız yemeklerin , gelen misafirler tarafında beğenilmesi sizin için çok önemli. Bu durumda zihninizde yapacağınız ‘ yapılması gerekenler ‘ listesinin ne kadar kabarık olduğu oldukça önemlidir. Zihninizde bir kaç şey belirse bile, ‘ Önden çorba yaparım, sonrasında bir et yemeği iyi gider ‘ vb , bunu yapmanın en iyi yollarını arıyorsanız , internetten saatlerce yaptığınız çorbanın en iyisini, kurduğunuz sofra dekorasyonun en iyisini arayabilirsiniz. Bu durumda yapacaklar listeniz oldukça kabarabilir. Sonrasında ise kaygı düzeyiniz yükselecektir.
‘ Yeterince iyi olmazsa…’
‘ Ya o gün yetiştiremezsem. ‘
‘ Aldığım takımlar ile renkleri uyuşmazsa . ‘ gibi. Bu durumda kendinizi bu daveti ertelerken bulabilirsiniz.
ERGENLİK DÖNEMİNDE ERTELEME ; PASİF AGRESYON VE TEPKİSELLİK AMACI İLE İLGİLİ OLABİLİR.
Ergenlik dönemi , ebeveynler ile ilişkinin değiştiği dönüştüğü ve çatışmaların yaşanabileceği bir dönemdir. Bu dönemde gencin ; ödevlerini yapmayı ertelemesi, düzenli ders çalışma planlarını ertelemesi gibi bir çok davranışı altında ebeveynlerinin – öğretmenlerinin davranışları yatabilir. Genç bir tür kendi hayatı üzerinde kontrol sağlamak isteyebilir ya da karşı tarafı öfkelendirmek amacı ile bu davranışı gösteriyor olabilir. Bazen de ilgiyi ( olumsuz bir ilgi olsa da ) üzerinde tutmak amacında olabilir.
Ödev yapmakta zorlanan çocuklar ile ilgili yazımı buradan okuyabilirsiniz. TIKLAYIN
ERTELEME DAVRANIŞININ SEBEBİNİ BULMAK OLDUKÇA ÖNEMLİDİR.
Erteleme sorununu sık yaşayan biri iseniz, mutlaka altta yatan sebepleri araştırmalısınız. Kendi kendinize ertelediğiniz bir anda ‘ Şu anda ne hissediyorum ? ‘ ‘ Bunu neden ertelemek istedim ? ‘ gibi sorular sorabilirsiniz. Bu anlarda sessizce içe dönmek ve hemen cevaplar bulunmuyorsa bile üzerinde durmak önemlidir.
Günlük ve formlar tutarak da fark etmediğiniz bağlantıları kurabilirsiniz.
İÇİNİZDEKİ ELEŞTİREL SESE KULAK VERMEYİN
Bir iş için harekete geçmek üzere olduğunuzda, içinizden gelen eleştirel bir ses var ise , onu durdurmayı öğrenin. Size yeterince iyi yapamayacağınızı, geçmişte başaramadığınız şeyleri hatırlatan bu sesin hiç bir işlevselliği yoktur. Bu ses kendinizden beklentiniz yüksek ise daha aktif ve otomatik çalışıyor olabilir, Bunu fark etmek ve içten içe oluşan , sizi kaygıya sürükleyen bu duruma müdahale etmek gereklidir.
Psikolog Hülya Soğucak Deniz